Tổng hợp danh từ
Danh từ nam tính vĩ từ ‘a’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${puris\color{red}o}$ | ${puris\color{red}ā}$ |
| 8 | ${puris\color{red}a}$, ${puris\color{red}ā}$ | ${puris\color{red}ā}$ |
| 2 | ${puris\color{red}aṃ}$ | ${puris\color{red}e}$ |
| 3 | ${puris\color{red}ena}$ | ${puris\color{red}e(b)hi}$ |
| 5 | ${puris\color{red}ā}$, ${puris\color{red}amhā}$, ${puris\color{red}asmā}$ | ${puris\color{red}e(b)hi}$ |
| 4 | ${puris\color{red}assa}$, ${(puris\color{red}āya)}$ | ${puris\color{red}ānaṃ}$ |
| 6 | ${puris\color{red}assa}$ | ${puris\color{red}ānaṃ}$ |
| 7 | ${puris\color{red}e}$, ${puris\color{red}amhi}$, ${puris\color{red}asmiṃ}$ | ${puris\color{red}esu}$ |
- purisa = nam nhân (man)
- manussa = nhân loại, loài người, người ta (human being)
- pāda = chân; bàn chân (leg; foot)
- kāya = thân/co thể (body)
- hattha = tay, cánh tay (hand)
- rukkha = cây cối (tree)
- pāsāṇa = tảng đá (rock); viên đá (stone)
- gāma = ngôi làng (village)
- Buddha = Đức Phật (the Enlightened One)
- Dhamma = giáo Pháp (doctrine)
- Saṅgha = Tăng chúng (the community)
- āloka = ánh sáng (light)
- loka = thế gian (world)
- ākāsa = bầu trời, hư không (sky)
- suriya = mặt trời (sun)
- canda = mặt trăng (moon)
- magga = con đường, đạo lộ (path)
- putta = con trai (son)
- kumāra = cậu bé, bé trai (boy)
- vāṇija = thương nhân (merchant)
- cora = tên trộm/cướp (thief)
- mitta = bạn bè/hữu (friend)
- dāsa = nam nô lệ/đầy tớ (slave)
- bhūpāla = vua (king)
- kassaka = nông dân (farmer)
- lekhaka = thư ký (clerk)
- deva = vị thiên/trời (god; deity)
- vānara = khỉ (monkey)
- vihāra = tu viện, tinh xá (monastery)
- dīpa = hòn đảo; đèn (island; lamp)
- mañca = giường (bed)
- āhāra = thức ăn, thực phẩm (food)
- sīha = sư tử (lion)
- miga = nai; thú rừng (deer; beast)
- assa = ngựa (horse)
- goṇa = bò đực (ox)
- sunakha = chó (dog)
- varāha = heo (pig)
- sakuṇa = chim (bird)
- aja = dê (goat)
- kāka = qua đực (crow)
Danh từ nam tính vĩ từ ‘vantu/mantu’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${dhana\color{red}vā}$ | ${dhana\color{red}vanto}$, ${dhana\color{red}vantā}$ |
| 8 | ${dhana\color{red}va}$, ${dhana\color{red}vaṃ}$, ${dhana\color{red}vā}$ | ${dhana\color{red}vanto}$, ${dhana\color{red}vantā}$ |
| 2 | ${dhana\color{red}vantaṃ}$ | ${dhana\color{red}vante}$ |
| 3 | ${dhana\color{blue}vatā}$, ${dhana\color{red}vantena}$ | ${dhana\color{red}vante(b)hi}$ |
| 5 | ${dhana\color{blue}vatā}$, ${dhana\color{red}vantā}$, ${dhana\color{red}vantamhā}$, ${dhana\color{red}vantasmā}$ | ${dhana\color{red}vante(b)hi}$ |
| 4&6 | ${dhana\color{blue}vato}$, ${dhana\color{red}vantassa}$ | ${dhana\color{blue}vataṃ}$, ${dhana\color{red}vantānaṃ}$ |
| 7 | ${dhana\color{blue}vati}$, ${dhana\color{red}vante}$, ${dhana\color{red}vantamhi}$, ${dhana\color{red}vantasmiṃ}$ | ${dhana\color{red}vantesu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- guṇavantu (guṇa: đức độ/phẩm chất) = có đức/phẩm chất; người có đức/phẩm chất (virtuous person)
- dhana-vantu (dhana: tài sản) = có tài sản; người có tài sản (wealthy person)
- bala-vantu (bala: sức mạnh/uy quyền) = có sức mạnh/uy quyền; người có sức mạnh/uy quyền (powerful person)
- bhānu-mantu (bhānu: ánh sáng) = có ánh sáng; vật phát sáng, mặt trời (luminous object, sun)
- bhaga-vantu (bhaga: sự may mắn/phúc lạc) = có phúc lạc; bậc Có phúc lạc, Thế Tôn (blessed one, Buddha)
- paññā-vantu (paññā: trí tuệ) = có trí; người có trí, trí giả (wise person)
- yasa-vantu (yasa: danh tiếng) = có danh tiếng; người có danh tiếng (famous person)
- sati-mantu (sati: niệm, sự ghi nhớ) = có niệm; người có niệm (mindful person)
- buddhi-mantu (buddhi: sự giác ngộ/thấu triệt) = có trí/sự giác ngộ; người có trí/sự giác ngộ (enlightened person)
- puñña-vantu (puñña: phước báu, công đức) = có phước báu/công đức; người có phước báu/công đức (meritorious person)
- kula-vantu (kula: gia tộc; giai cấp cao) = có gia tộc; thuộc thượng lưu; người có gia tộc; người thượng lưu (noble person)
- phala-vantu (phala: trái cây) = có trái; cây có trái (fruit-bearing tree)
- hima-vantu (hima: tuyết) = có tuyết; núi Himalaya (snowy mountain, Himalaya)
- cakkhu-mantu (cakkhu: mắt) = có mắt; người có mắt (sighted person)
- sīla-vantu (sīla: giới hạnh) = có giới; người có giới (virtuous person)
- bandhu-mantu (bandhu: quyến thuộc) = có quyến thuộc; người có quyến thuộc (person with relatives)
Danh từ nam tính vĩ từ ‘i’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | $({agg\color{red}ini})$, ${agg\color{red}i}$ | ${agg\color{red}ī}$, ${agg\color{red}ayo}$ |
| 8 | ${agg\color{red}i}$ | ${agg\color{red}ī}$, ${agg\color{red}ayo}$ |
| 2 | ${agg\color{red}iṃ}$ | ${agg\color{red}ī}$, ${agg\color{red}ayo}$ |
| 3 | ${agg\color{red}inā}$ | ${agg\color{red}ī(b)hi}$, ${agg\color{red}i(b)hi}$ |
| 5 | ${agg\color{red}inā}$, ${agg\color{red}imhā}$, ${agg\color{red}ismā}$ | ${agg\color{red}ī(b)hi}$, ${agg\color{red}i(b)hi}$ |
| 4&6 | ${agg\color{red}ino}$, ${agg\color{red}issa}$ | ${agg\color{red}īnaṃ}$, ${agg\color{red}inaṃ}$ |
| 7 | ${agg\color{red}imhi}$, ${agg\color{red}ismiṃ}$ | ${agg\color{red}īsu}$, ${agg\color{red}isu}$ |
Lưu ý: Biến cách 1, Si: Aggini chỉ xuất hiện ở từ Aggi.
Từ vựng (Vocabulary)
- aggi = lửa (fire)
- muni = nhà sư, vị hiền nhân (monk, sage)
- kavi = nhà thơ, thi sĩ (poet)
- isi = ẩn sĩ (sage, hermit)
- ari = kẻ/quân thù (enemy)
- bhūpati = vua (king)
- pati = chồng; chủ (husband; master)
- gahapati = chủ nhà, gia chủ (householder)
- adhipati = chúa tể; người lãnh đạo (lord; leader)
- atithi = vị khách (guest)
- vyādhi/byādhi = căn bệnh, sự bệnh tật (sickness)
- udadhi = đại dương (ocean)
- vihi = lúa (paddy)
- kapi = khỉ (monkey)
- ahi = mãng xà (serpent)
- dīpi = báo đốm (leopard)
- ravi = mặt trời (sun)
- giri = núi (mountain)
- maṇi = ngọc (gem)
- yaṭṭhi = gậy, trướng (stick)
- nidhi = kho báu, tài sản cất giấu (hidden treasure)
- asi = gươm, kiếm (sword)
- rāsi = đống (heap)
- pāṇi = cánh tay (hand)
- kucchi = bụng, dạ dày (belly)
- muṭṭhi = nắm tay; búa (fist; hammer)
- bodhi = cây Bồ-đề (Bo-tree)
Danh từ nam tính vĩ từ ‘ī’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${daṇḍ\color{red}ī}$ | ${daṇḍ\color{red}ī}$, ${daṇḍ\color{red}ino}$ |
| 8 | ${daṇḍ\color{red}i}$ | ${daṇḍ\color{red}ī}$, ${daṇḍ\color{red}ino}$ |
| 2 | ${daṇḍ\color{red}iṃ}$, ${daṇḍ\color{red}inaṃ}$ | ${daṇḍ\color{red}ī}$, ${daṇḍ\color{red}ino}$ |
| 3 | ${daṇḍ\color{red}inā}$ | ${daṇḍ\color{red}ī(b)hi}$ |
| 5 | ${daṇḍ\color{red}inā}$, ${daṇḍ\color{red}imhā}$, ${daṇḍ\color{red}ismā}$ | ${daṇḍ\color{red}ī(b)hi}$ |
| 4&6 | ${daṇḍ\color{red}ino}$, ${daṇḍ\color{red}issa}$ | ${daṇḍ\color{red}īnaṃ}$ |
| 7 | ${daṇḍ\color{red}ini}$, ${daṇḍ\color{red}imhi}$, ${daṇḍ\color{red}ismiṃ}$ | ${daṇḍ\color{red}īsu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- daṇḍī = người cầm gậy (person holding a staff)
- pakkhī/pakkhin = chim (bird) (→pakkha: cánh)
- hatthī/hatthin = voi (elephant) (→hattha: tay)
- sāmī/sāmin = chúa tể (lord)
- kuṭṭhī/kuṭṭhin = người cùi/hủi (leper) (→kuṭṭha: bệnh cùi/hủi)
- dāṭhī/dāṭhin = voi (tusker) (→dāṭhā: răng, ngà)
- bhogī/bhogin = mãng xà (serpent) (→bhoga: cuộn/khoanh của con rắn)
- pāpakārī/pāpakārin = người làm ác (evil-doer) (→pāpakara: sự làm ác)
- dīghajīvī/dīghajīvin = người sống lâu/thọ (possessor of a long life) (→dīghajīva: sự sống dài lâu)
- seṭṭhī/seṭṭhin = người triệu phú, phú gia (millionaire) (→seṭṭha: ưu việt)
- bhāgī/bhāgin = người được chia phần (sharer) (→bhāga: phần)
- sukhī/sukhin = người có an lạc (receiver of comfort; happy) (→sukha: sự an lạc)
- mantī/mantin = quan cố vấn, bộ trưởng (minister) (→manta: sự khuyên nhủ)
- karī/karin = voi (elephant) (→kara: sự làm)
- sikhī/sikhin = chim công (peacock) (→sikhā: mào)
- balī/balin = người có sức mạnh/uy quyền (a powerful person) (→bala: sức mạnh, quyền lực)
- sasī/sasin = mặt trăng (moon) (→sasa: con thỏ)
- chattī/chattin = người có dù/lọng (possessor of an umbrella) (→chatta: dù, lọng)
- mālī/mālin = người có vòng hoa (one who has a garland) (→mālā: vòng hoa)
- sārathī/sārathin = phu xa, người đánh xe (charioteer) (→sa-ratha: có xe)
- gaṇī/gaṇin = người có đồ chúng (one who has a following) (→gaṇa: bọn, nhóm)
Danh từ nam tính vĩ từ ‘u’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${bhikkh\color{red}u}$ | ${bhikkh\color{red}ū}$, ${bhikkh\color{red}avo}$ |
| 8 | ${bhikkh\color{red}u}$ | ${bhikkh\color{red}ū}$, ${bhikkh\color{red}avo}$, (${bhikkh\color{blue}ave}$) |
| 2 | ${bhikkh\color{red}uṃ}$ | ${bhikkh\color{red}ū}$, ${bhikkh\color{red}avo}$ |
| 3 | ${bhikkh\color{red}unā}$ | ${bhikkh\color{red}ū(b)hi}$, ${bhikkh\color{red}u(b)hi}$ |
| 5 | ${bhikkh\color{red}unā}$, ${bhikkh\color{red}umhā}$, ${bhikkh\color{red}usmā}$ | ${bhikkh\color{red}ū(b)hi}$, ${bhikkh\color{red}u(b)hi}$ |
| 4&6 | ${bhikkh\color{red}uno}$, ${bhikkh\color{red}ussa}$ | ${bhikkh\color{red}ūnaṃ}$, ${bhikkh\color{red}unaṃ}$ |
| 7 | ${bhikkh\color{red}umhi}$, ${bhikkh\color{red}usmiṃ}$ | ${bhikkh\color{red}ūsu}$, ${bhikkh\color{red}usu}$ |
Lưu ý: Biến cách 8, Sn: Bhikkhave chỉ xuất hiện ở từ Bhikkhu.
Từ vựng (Vocabulary)
- bhikkhu = tỳ kheo (monk)
- garu/guru = người thầy, sư phụ (teacher, master)
- bandhu = quyến thuộc, thân quyến (relative, kinsman)
- taru = cây (tree)
- bāhu = cánh tay (arm)
- sindhu = biển (sea)
- pharasu = búa, rìu (axe, hammer)
- pasu = dã thú (beast, animal)
- ākhu = chuột (mouse, rat)
- ucchu = mía đường (sugar cane)
- veḷu = tre (bamboo)
- kaṭacchu = muỗng/thìa (spoon)
- sattu = kẻ thù, quân địch (enemy, foe)
- setu = cây cầu (bridge)
- ketu = cờ, phướng (flag, banner)
- susu = trẻ con, em bé (child, baby)
- rahu = tên vua a-tu-la (name of an asura king)
- bhānu = ánh sáng mặt trời (sunlight)
- paṅgu = người què (lame person)
- maccu = thần chết (death god)
- neru = tên núi (mountain name)
Danh từ nam tính vĩ từ ‘u’ bất quy tắc (Mẫu Pitu/pitar)
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${pi\color{red}tā}$ | ${pi\color{red}taro}$ |
| 8 | ${pi\color{red}ta}$, ${pi\color{red}tā}$ | ${pi\color{red}taro}$ |
| 2 | ${pi\color{red}taraṃ}$ | ${pi\color{red}tare}$, ${pi\color{red}taro}$ |
| 3 | ${pi\color{red}tarā}$, ${pi\color{red}tunā}$ | ${pi\color{red}tare(b)hi}$, ${pi\color{red}tū(b)hi}$, ${pi\color{red}tu(b)hi}$ |
| 5 | ${pi\color{red}tarā}$ | ${pi\color{red}tare(b)hi}$, ${pi\color{red}tū(b)hi}$, ${pi\color{red}tu(b)hi}$ |
| 4&6 | ${pi\color{red}tu}$, ${pi\color{red}tuno}$, ${pi\color{red}tussa}$ | ${pi\color{red}tarānaṃ}$, ${pi\color{red}tānaṃ}$, ${pi\color{red}tūnaṃ}$, ${pi\color{red}tunaṃ}$ |
| 7 | ${pi\color{red}tari}$ | ${pi\color{red}taresu}$, ${pi\color{red}tūsu}$, ${pi\color{red}tusu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- pitu/pitar = cha/bố (father)
- bhātu/bhātar = anh/em trai (brother)
Danh từ nam tính vĩ từ ‘u’ bất quy tắc (Mẫu Kattu/kattār)
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${katt\color{red}ā}$ | ${katt\color{red}āro}$ |
| 8 | ${katt\color{red}a}$, ${katt\color{red}ā}$ | ${katt\color{red}āro}$ |
| 2 | ${katt\color{red}āraṃ}$ | ${katt\color{red}āre}$, ${katt\color{red}āro}$ |
| 3&5 | ${katt\color{red}ārā}$ | ${katt\color{red}āre(b)hi}$ |
| 4&6 | ${katt\color{red}u}$, ${katt\color{red}uno}$, ${katt\color{red}ussa}$ | ${katt\color{red}ārānaṃ}$, ${katt\color{red}ānaṃ}$, ${katt\color{red}ūnaṃ}$, ${katt\color{red}unaṃ}$ |
| 7 | ${katt\color{red}ari}$ | ${katt\color{red}āresu}$, ${katt\color{red}ūsu}$, ${katt\color{red}usu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- kattu/kattār = người làm, tác nhân (doer, agent) (→ √kar: làm, tạo tác)
- nattu/nattār = cháu trai (nephew, grandson)
- satthu/satthār = vị thầy, đạo sư; người hướng dẫn/đạo (teacher, master; guide)
- bhattu/bhattār = chồng (husband)
- gantu/gantār = người đi (goer) (→ √gam: đi)
- sotu/sotār = người nghe, thính giả (listener, hearer) (→ √su: nghe)
- netu/netār = người lãnh đạo, người hướng dẫn (leader, guide) (→ √nī: hướng dẫn)
- vattu/vattār = người nói, diễn giả (speaker, orator) (→ √vac: nói)
- jetu/jetār = người chiến thắng (conqueror) (→ √ji: chiến thắng)
- vinetu/vinetār = vị thầy, người hướng dẫn (teacher, trainer) (→ √vi: hướng dẫn, huấn luyện)
- viññātu/viññātār = người biết, tri giả (knower, wise person) (→ vi+√ñā: biết đặc thù)
- dātu/dātār = người cho, thí chủ (giver, donor) (→ √dā: cho/biếu/tặng)
Danh từ nam tính vĩ từ ‘ū’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${sabbaññ\color{red}ū}$ | ${sabbaññ\color{red}ū}$, ${sabbaññ\color{red}uno}$ |
| 8 | ${sabbaññ\color{red}u}$ | ${sabbaññ\color{red}ū}$, ${sabbaññ\color{red}uno}$ |
| 2 | ${sabbaññ\color{red}uṃ}$ | ${sabbaññ\color{red}ū}$, ${sabbaññ\color{red}uno}$ |
| 3 | ${sabbaññ\color{red}unā}$ | ${sabbaññ\color{red}ū(b)hi}$ |
| 5 | ${sabbaññ\color{red}unā}$, ${sabbaññ\color{red}uṃhā}$, ${sabbaññ\color{red}usmā}$ | ${sabbaññ\color{red}ū(b)hi}$ |
| 4&6 | ${sabbaññ\color{red}uno}$, ${sabbaññ\color{red}ussa}$ | ${sabbaññ\color{red}ūnaṃ}$ |
| 7 | ${sabbaññ\color{red}uṃhi}$, ${sabbaññ\color{red}usmiṃ}$ | ${sabbaññ\color{red}ūsu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- vidū, viññū = trí giả, người có trí (wise person, knower)
- pabhū = chúa tể, lãnh chúa (lord, master)
- sabbaññū (sabba: tất cả + ñū: người biết) = bậc Toàn Trí (đức Phật) (omniscient person, Buddha)
- atthaññū (attha: nghĩa + ñū) = người biết ý nghĩa (one who knows the meaning)
- vadaññū (vada: lời nói + ñū) = người rộng lượng (generous person)
- mattaññū (matta: chừng mực + ñū) = người biết chừng mực (one who knows moderation)
- maggaññū = người biết đạo lối (one who knows the path)
- dhammaññū = người biết Pháp (one who knows the Dhamma)
- kālaññū = người biết thời điểm (one who knows the right time)
- kataññū = người nhớ ơn (grateful person)
Danh từ nữ tính vĩ từ ‘ā’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${kaññ\color{red}ā}$ | ${kaññ\color{red}ā}$, ${kaññ\color{red}āyo}$ |
| 8 | ${kaññ\color{red}e}$ | ${kaññ\color{red}ā}$, ${kaññ\color{red}āyo}$ |
| 2 | ${kaññ\color{red}aṃ}$ | ${kaññ\color{red}ā}$, ${kaññ\color{red}āyo}$ |
| 3&5 | ${kaññ\color{red}āya}$ | ${kaññ\color{red}ā(b)hi}$ |
| 4&6 | ${kaññ\color{red}āya}$ | ${kaññ\color{red}ānaṃ}$ |
| 7 | ${kaññ\color{red}āya}$, ${kaññ\color{red}āyaṃ}$ | ${kaññ\color{red}āsu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- kaññā = cô gái (young woman)
- gaṅgā = con sông; sông Hằng (river; Ganges River)
- nāvā = tàu, thuyền (ship, boat)
- ammā = mẹ, má (mother, mom)
- disā = phương hướng (direction)
- senā = quân đội, toàn quân (army, troops)
- sālā = phòng lớn/hợp, sảnh đường (hall, assembly hall)
- bhariyā = vợ (wife)
- vasudhā = mặt/trái đất, địa cầu (earth, world)
- vācā = lời nói (speech, words)
- sabhā, parisā = hội chúng (assembly, gathering)
- dārikā = bé gái (little girl)
- latā = dây leo (vine, creeper)
- kathā = lời/cách nói (speech, story)
- paññā = trí tuệ (wisdom)
- vaḷavā = con ngựa cái (mare)
- Laṅkā = Ceylon, Srilanka
- pipāsā = sự khát (thirst)
- khudā = sự đói (hunger)
- niddā = giấc ngủ (sleep)
- pūjā = sự tôn kính/cúng dường (worship, veneration)
- gīvā = cổ (neck)
- jivhā = lưỡi (tongue)
- nāsā = mũi (nose)
- jaṅghā = bắp chân (calf of leg)
- guhā = hang, động (cave)
- chāyā = cái bóng (shadow)
- tulā = cái cân; sự thăng bằng (scale; balance)
- silā = cục/tảng đá (rock, stone)
- vālukā = cát (sand)
- mañjūsā = cái hộp/rương (box, chest)
- mālā = vòng/tràng hoa (garland, flower chain)
- surā = rượu, chất say (alcohol, liquor)
- visikhā = con phố (street, lane)
- sākhā = nhánh (cây) (branch)
- sakkharā = hòn sỏi; miếng sành (pebble; potsherd)
- devatā = vị thiên (deity, divine being)
- dolā = cái kiệu (palanquin, litter)
- godhā = con cự/kỳ đà (iguana, large lizard)
- mātā = mẹ (mother)
- duhitā = con gái (daughter)
- bhaginī = chị em gái (sister)
- kumārī = thiếu nữ (maiden)
- yuvā = người trẻ (young person)
- raññā = hoàng hậu (queen)
Danh từ nữ tính vĩ từ ‘i’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1&8 | ${ratt\color{red}i}$ | ${ratt\color{red}ī}$, ${ratt\color{red}iyo}$, ${ra\color{blue}tyo}$ |
| 2 | ${ratt\color{red}iṃ}$ | ${ratt\color{red}ī}$, ${ratt\color{red}iyo}$, ${ra\color{blue}tyo}$ |
| 3&5 | ${ratt\color{red}iyā}$, ${ra\color{blue}tyā}$ | ${ratt\color{red}ī(b)hi}$, ${ratt\color{red}i(b)hi}$ |
| 4&6 | ${ratt\color{red}iyā}$ | ${ratt\color{red}īnaṃ}$, ${ratt\color{red}inaṃ}$ |
| 7 | ${ratt\color{red}iyā}$, ${ratt\color{red}iyaṃ}$, ${ra\color{blue}tyā}$, ${ra\color{blue}tyaṃ}$, ${ratt\color{red}iṃ}$, ${ratt\color{red}o}$ | ${ratt\color{red}īsu}$, ${ratt\color{red}isu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- ratti = đêm (night)
- atavi = rừng (forest)
- doṇi = tàu, thuyền (boat, ship)
- asani = tia sét, tia chớp (lightning)
- kitti = danh tiếng, tiếng tăm (fame, reputation)
- yuvati = thiếu nữ (young woman)
- sati = niệm, sự nhớ (mindfulness, memory)
- mati = trí tuệ (wisdom, intelligence)
- khanti = sự kham nhẫn (patience, forbearance)
- aṅguli = ngón (tay/chân) (finger, toe)
- patti = bộ binh (infantry)
- vuṭṭhi = mưa (rain)
- yaṭṭhi = cây gậy (stick, staff)
- nāḷi = ống đồng (lúa, gạo) (tube, measure for rice)
- dundubhi = cái trống (drum)
- dhūli = bụi (dust)
- vuddhi = sự tăng trưởng/trưởng thành (growth, prosperity)
- bhūmi = mặt đất, địa cầu (earth, ground)
Danh từ nữ tính vĩ từ ‘ī’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${nad\color{red}ī}$ | ${nad\color{red}ī}$, ${nad\color{red}iyo}$, ${na\color{blue}jjo}$ |
| 8 | ${nad\color{red}i}$ | ${nad\color{red}ī}$, ${nad\color{red}iyo}$, ${na\color{blue}jjo}$ |
| 2 | ${nad\color{red}iṃ}$, ${nad\color{red}iyaṃ}$ | ${nad\color{red}ī}$, ${nad\color{red}iyo}$, ${na\color{blue}jjo}$ |
| 3&5 | ${nad\color{red}iyā}$, ${na\color{blue}jjā}$ | ${nad\color{red}{ī(b)hi}}$ |
| 4&6 | ${nad\color{red}iyā}$, ${na\color{blue}jjā}$ | ${nad\color{red}īnaṃ}$ |
| 7 | ${nad\color{red}iyā}$, ${nad\color{red}iyaṃ}$, ${na\color{blue}jjaṃ}$ | ${nad\color{red}īsu}$ |
- nārī = phụ nữ (woman)
- taruṇī = thiếu nữ (young woman)
- rājñī = hoàng hậu (queen)
- itthī = phụ nữ (woman)
- sakhī = bạn gái (female friend)
- brāhmaṇī = phụ nữ Bà-la-môn (Brahman woman)
- bhaginī = chị em gái (sister)
- dāsī = nô lệ nữ (slave woman)
- devī = hoàng hậu (queen); nữ thần (goddess)
- sakunī = chim cái (female bird)
- migī = hươu cái (female deer)
- sīhī = sư tử cái (lioness)
- kukkuṭī = gà mái (hen)
- kākī = quạ cái (female crow)
- gāvī = con bò cái (cow)
- hatthinī = voi cái (female elephant)
- nadī = sông (river)
- vāpī = bể nước (tank)
- pokkharaṇī = ao (pond)
- kadalī = cây chuối (plantain)
- mahī = trái đất (earth); tên sông (river name)
Danh từ nữ tính vĩ từ ‘u’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1&8 | ${yāg\color{red}u}$ | ${yāg\color{red}ū}$, ${yāg\color{red}uyo}$ |
| 2 | ${yāg\color{red}uṃ}$ | ${yāg\color{red}ū}$, ${yāg\color{red}uyo}$ |
| 3&5 | ${yāg\color{red}uyā}$ | ${yāg\color{red}ū(b)hi}$, ${yāg\color{red}u(b)hi}$ |
| 4&6 | ${yāg\color{red}uyā}$ | ${yāg\color{red}ūnaṃ}$, ${yāg\color{red}unaṃ}$ |
| 7 | ${yāg\color{red}uyā}$, ${yāg\color{red}uyaṃ}$ | ${yāg\color{red}ūsu}$, ${yāg\color{red}usu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- yāgu = cháo gạo (rice gruel)
- kāsu = hố, hốc (pit)
- vijju = sấm sét (lightning)
- rajju = dây, dây thừng (rope)
- daddu = bệnh hũi (eczema)
- kacchu = muỗng, thìa (itch)
- kaṇeru = voi (she-elephant)
- dhātu = yếu/nguyên tố (element)
- sassu = mẹ chồng (mother-in-law)
Danh từ nữ tính vĩ từ ‘u’ bất quy tắc (Mẫu Mātu/Mātar)
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1 | ${māt\color{red}ā}$ | ${māt\color{red}aro}$ |
| 8 | ${māt\color{red}a}$, ${māt\color{red}ā}$ | ${māt\color{red}aro}$ |
| 2 | ${māt\color{red}araṃ}$ | ${māt\color{red}are}$, ${māt\color{red}aro}$ |
| 3 | ${māt\color{red}arā}$, ${māt\color{red}uyā}$, ${\color{blue}matyā}$ | ${māt\color{red}are(b)hi}$, ${māt\color{red}ū(b)hi}$, ${māt\color{red}u(h)i}$ |
| 5 | ${māt\color{red}arā}$, ${māt\color{red}uyā}$ | ${māt\color{red}are(b)hi}$, ${māt\color{red}ū(b)hi}$, ${māt\color{red}u(h)i}$ |
| 4&6 | ${māt\color{red}u}$, ${māt\color{red}ussa}$, ${māt\color{red}uyā}$ | ${māt\color{red}arānaṃ}$, ${māt\color{red}ānaṃ}$, ${māt\color{red}ūnaṃ}$, ${māt\color{red}unaṃ}$ |
| 7 | ${māt\color{red}ari}$ | ${māt\color{red}aresu}$, ${māt\color{red}ūsu}$, ${māt\color{red}usu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- mātu = mẹ, má (mother)
- dhītu = con gái, nữ tử (daughter)
- duhitu = con gái, nữ tử (daughter)
Danh từ nữ tính vĩ từ ‘vantu/mantu’
| Cách | Si | Sn |
|---|---|---|
| 1&8 | ${dhanav\color{red}antī}$ | ${dhanav\color{red}antī}$, ${dhanav\color{red}antiyo}$ |
| 2 | ${dhanav\color{red}antiṃ}$ | ${dhanav\color{red}antī}$, ${dhanav\color{red}antiyo}$ |
| 3&5 | ${dhanav\color{red}antiyā}$ | ${dhanav\color{red}antī{b}hi}$ |
| 4&6 | ${dhanav\color{red}antiyā}$ | ${dhanav\color{red}antīnaṃ}$ |
| 7 | ${dhanav\color{red}antiyā}$, ${dhanav\color{red}antiyaṃ}$ | ${dhanav\color{red}antīsu}$ |
Từ vựng (Vocabulary)
- dhanavantī = người giàu có (wealthy woman)
- balavantī = người mạnh mẽ (strong woman)
- guṇavantī = người có đức hạnh (virtuous woman)
- yasavantī = người nổi tiếng (famous woman)
- sīlavantī = người có đạo đức (moral woman)
- paññāvantī = người thông minh (wise woman)
- bhagavantī = người may mắn (fortunate woman)
- himavantī = vùng có tuyết (snowy region)